“Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Βία στην Οικογένεια”, άρθρο της ΓΓ της ΠΟΓΟ, βουλευτή του ΑΚΕΛ, Σκεύης Κουκουμά

thumbnail

Δεν ισχυρίζομαι ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις έμειναν αδρανείς στο φαινόμενο, όμως η σημερινή κυβέρνηση έχει αναγάγει σε προτεραιότητα το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας. Η αναβαθμισμένη λειτουργία της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, η ενίσχυση των δομών των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας με τη δημιουργία εξειδικευμένων υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα οικογένειας και παιδιού, η στελέχωση με επιστημονικό προσωπικό (κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι), η σύσταση στην Αστυνομία ειδικού Γραφείου Χειρισμού Θεμάτων Βίας στην Οικογένεια και η γενναιόδωρη οικονομική στήριξη των οργανώσεων που λειτουργούν προγράμματα στήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας (λειτουργία καταφυγίων για κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους) αποτελούν σημαντικά βήματα.

Η πιο σημαντική εξέλιξη όμως είναι η υιοθέτηση από την κυβέρνηση Χριστόφια του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια για την περίοδο 2010-2015 που αποτελεί το δεσμευτικό χάρτη πορείας για τις κρατικές υπηρεσίες και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στα θέματα ενδοοικογενειακής βίας Πρόκειται για ιστορική τομή. Είναι η πρώτη συγκροτημένη προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αρχίζοντας με την αναγνώριση από μέρους των αρμοδίων αρχών ότι η βία στην οικογένεια αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των θυμάτων και ότι η προστασία τους –όπως προκύπτει από το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις- είναι ευθύνη του κράτους ενώ ταυτόχρονα είναι και ζήτημα δημόσιας υγείας.

Στο Σχέδιο αυτό έχουν τεθεί στρατηγικοί στόχοι και επιμέρους δράσεις που πρέπει να αναληφθούν από συγκεκριμένους φορείς που ορίζονται ρητά.

1. Η παρακολούθηση του Προβλήματος της Βίας στην Οικογένεια με δημιουργία κεντρικής τράπεζας δεδομένων με καταγραφή των περιστατικών βίας στην οικογένεια και διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών για το ζήτημα και τις διάφορες πτυχές και οπτικές του.

2. Η ενίσχυση και στήριξη της οικογένειας

–       με εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για λειτουργία υποδομών και υπηρεσιών που να στηρίζουν τις οικογένειες που είναι ευάλωτες στη βία

–       με εκστρατείες διαφώτισης του κοινού γύρω απο τις επιπτώσεις της βίας στα θύματα. Οι πολίτες και ιδιαίτερα τα μέλη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού είναι απαραίτητο να γνωρίζουν τα δικαιώματα τους και τις προσφερόμενες υπηρεσίες έχοντας απρόσκοπτη πρόσβαση σε αυτές

–       με εκπαιδευτικά προγράμματα που ενδυναμώνουν τις κοινωνικές δεξιότητες και αντιστάσεις των παιδιών ενάντια στη βία και με στοιχεία που βοηθούν τα παιδιά να αλλάξουν τις στερεοτυπικές αντιλήψεις για το ρόλο των δύο φύλων. Να μεγαλώνουν δηλαδή τα παιδιά μας με τις αξίες της ισοτιμίας και του αλληλοσεβασμού των φύλων.

3. Η ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση των επαγγελματιών, δηλαδή των εκπαιδευτικών (με ένταξη για παράδειγμα του θέματος στην ενδουπηρεσιακή εκπαίδευση), των κοινωνικών υπηρεσιών, των αστυνομικών, των επαγγελματιών στις υπηρεσίες υγείας, των επαγγελματιών και εθελοντών των διαφόρων oργανώσεων. Οι δράσεις αυτές αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για να έχουμε επαγγελματίες που να είναι εξοικειωμένοι με τις σύγχρονες μεθόδους στα θέματα βίας και ταυτόχρονα να εφαρμόζουν δημιουργικά και όχι μηχανιστικά τις Διατμηματικές Διαδικασίες, δηλαδή την ισχύουσα εθνική πολιτική ως προς την παροχή υπηρεσιών προς τα θύματα.

4. Ως προς την εφαρμογή της νομοθεσίας: να ανατεθεί σε συγκεκριμένους κρατικούς φορείς η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της εφαρμογής της καθώς επίσης ο εντοπισμός των βελτιώσεων που πρέπει να γίνουν στο σύστημα της ποινικής Δικαιοσύνης (όπως είναι, για να αναφέρω κάτι απλό αλλά απολύτως απαραίτητο, το να υπάρχουν κατάλλληλα διαμορφωμένοι χώροι στους αστυνομικούς σταθμούς για οπτικογραφημένες καταθέσεις, κατάλληλοι χώροι αναμονής στα δικαστήρια για μάρτυρες που χρειάζονται προστασία και η δημιουργία προγραμμάτων προετοιμασίας των γυναικών και των  παιδιών-θυμάτων για τη δικαστική διαδικασία).

5. Ο πέμπτος στρατηγικός στόχος περιλαμβάνει τις δράσεις για την προστασία των θυμάτων βίας στην οικογένεια. Περιλαμβάνει δράσεις όπως η δημιουργίας δομών προστασίας των θυμάτων βίας με οικονομική στήριξη των φορέων που λειτουργούν καταφύγια και τηλεφωνικές γραμμές στήριξης, η προώθηση δημιουργίας αρχείου περιστατικών κακοποίησης παιδιών, ο έγκαιρος εντοπισμός κακοποιημένου παιδιού, και ιδιαίτερα παιδιού με αναπηρίες/νοητική υστέρηση, όπως και ηλικιωμένων ατόμων, η δημιουργία δομών για ενδιάμεση στήριξη θυμάτων βίας μετά την απομάκρυνση τους από τους χώρους φιλοξενίας, η παροχή θεραπείας σε θύματα βίας στην οικογένεια, προγράμματα αλλαγής συμπεριφοράς για τους θύτες κλπ.

6. Ο έκτος στόχος είναι ο στόχος του συντονισμού και της αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης, ρόλος που έχει ανατεθεί στη Συμβουλευτική Επιτροπή Καταπολέμησης της Βίας στην Οικογένεια.

Είναι ορθή η παρατήρηση που καταγράφεται από διάφορες οργανώσεις ότι θα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθούν επακριβώς τα χρονοδιαγράμματα και οι οικονομικοί πόροι για την εφαρμογή κάθε επιμέρους δράσης του Σχεδίου.

Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ εκτιμά ότι με την έγκαιρη και πλήρη υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, θα μπορούμε, στο τέλος του 2015, να μιλούμε για πρόοδο, αν όχι στο μέγεθος του προβλήματος, σίγουρα στον τρόπο χειρισμού του από την πολιτεία.