Η 8η του Μάρτη είναι μέρα τιμής, μνήμης και αγώνα των γυναικών σε όλο τον κόσμο. Είναι ημέρα ορόσημο που καθιερώθηκε για να τιμήσει την προσφορά των γυναικών στην ανάπτυξη και την ευημερία της κοινωνίας. Είναι η μέρα που θεσμοθετήθηκε για να αναδείξει το ρόλο των γυναικών στη διαμόρφωση της ιστορίας και να θυμίζει πως ασχέτως των όσων βημάτων έχουν ήδη γίνει προς στην (αυτονόητη) κατεύθυνση της ισότητας των δύο φύλων, είναι ακόμη πολλά αυτά που πρέπει να ακολουθήσουν και να γίνουν.
Ως επέτειος έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση και έχει κερδίσει μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του παγκόσμιου κινήματος των γυναικών για κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, για ισοτιμία με τους άνδρες, για ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη. Είναι συγχρόνως μέρα αποτίμησης των κατακτήσεων και αφετηρία για νέους αγώνες ενάντια στην εκμετάλλευση και στις διακρίσεις λόγω φύλου.
Τιμούμε τις πρωτοπόρες ηρωικές εργάτριες των υφαντουργείων και των εργοστασίων της Νέας Υόρκης. Αυτές που το 1857 τόλμησαν να ορθώσουν ανάστημα να στρέψουν το βλέμμα προς τον ήλιο και να διεκδικήσουν όσα δικαιωματικά τους ανήκαν, καλύτερη ζωή και αξιοπρέπεια χαράζοντας με το αίμα τους το θετικό πρόσημο στο μέλλον των γυναικών.
Τιμούμε τις ηγετικές φυσιογνωμίες του παγκόσμιου γυναικείου κινήματος, ανάμεσα στις οποίες κατέχουν εξέχουσα θέση η Κλάρα Τσέτκιν, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, η θρυλική Πασιονάρια, Ντολόρες Ιμπαρούρι.
Τιμούμε τα εκατομμύρια γυναικών που έδωσαν νόημα και περιεχόμενο στο γυναικείο ζήτημα. Αυτό το πέτυχαν συνδέοντας το με τους αγώνες των εργαζομένων ενάντια στην εκμετάλλευση και το σύστημα που τη γεννά· τον καπιταλισμό.
Τιμούμε τις πρωτοπόρες γυναίκες της Κύπρου όπως την Κατίνα Νικολάου, την Κλειώ Ιωαννίδου, τη Φωφώ Βασιλείου, τη Λευκή Μαραθοβουνιώτου και τόσες άλλες επώνυμες και ανώνυμες που άνοιξαν πρώτες την πόρτα για να βγει η γυναίκα από το σπίτι και να αγωνιστεί για την ισοτιμία.
Τιμούμε την γυναίκα πρόσφυγα, την εγκλωβισμένη, την αγρότισσα, τη σημερινή αγωνίστρια, της δουλειάς και της πάλης για καλύτερο αύριο. Η ΠΟΓΟ, δικαιούται να αισθάνεται περηφάνια γιατί στις γραμμές της εξακολουθούν να βρίσκονται θερμές αγωνίστριες που συνεχίζουν ν’ αγωνίζονται με αυταπάρνηση ώστε η γυναίκα της Κύπρου να δει ακόμη καλύτερες μέρες.
8η του Μάρτη λοιπόν, μια σημαντική επέτειος που σίγουρα δεν μας χαρίστηκε…που κουβαλά βαριά και αιματοβαμμένη ιστορία… Κι’ενώ όλοι θα περιμέναμε πως όσα δύσκολα βίωσαν στις αρχές του περασμένου αιώνα οι γυναίκες και τις ώθησαν να αγωνισθούν για να πετύχουν καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας, θα είχαν επιλυθεί, έτσι που σήμερα να απολάμβαναν συνθήκες ισότητας, δικαιοσύνης και δημιουργίας, βλέπουμε πως υπάρχει σοβαρό πισωγύρισμα. Καθημερινά χάνονται κατακτήσεις και δικαιώματα.
Είναι γι’ αυτό που το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ, σηματοδοτώντας την 8η του Μάρτη τονίζει εμφαντικά ότι δεν είναι μέρα γιορτής. Πως θα μπορούσε άλλωστε, όταν ακόμα χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο, υποφέρουν από τις διακρίσεις εναντίον τους, ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή αγραμματοσύνης, υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, ή γεννιούνται σε καθεστώς ομηρίας και εκπορνεύονται πριν ακόμα ενηλικιωθούν, κοπέλες που πωλούνται σαν αντικείμενα, που λιθοβολούνται μέχρι θανάτου, που δολοφονούνται χωρίς ουσιαστική αιτία. Πώς μπορούμε να γιορτάζουμε τις μάχες που έχουμε κερδίσει, όταν υπάρχουν ακόμα ανοιχτές πληγές που αιμορραγούν;
Πώς μπορούμε να μιλάμε για ελευθερία, ισότητα, ιδανικά και πάνω απ’ όλα, για ανθρώπινα δικαιώματα, σ’ έναν απάνθρωπο κόσμο; Όταν ακόμα ορίζεται η μοίρα της γυναίκας από τη γεωγραφική θέση του χωριού, της πόλης ή της χώρας που γεννήθηκε;
Αλλά και σήμερα, αυτή την ώρα, τώρα, που τιμούμε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, χιλιάδες γυναίκες θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Θα ενώσουν τη μοίρα τους μ’ αυτή των 45 εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο που ζουν εκτοπισμένοι, είτε λόγω πολέμου, διωγμού ή φυσικής καταστροφής, όπου οι περισσότεροι από τους μισούς αυτούς ανθρώπους είναι γυναίκες και παιδιά.
Αγαπητές συναγωνίστριες, αγαπητοί προσκεκλημένοι,
Τιμούμε τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στην Κύπρο, σε μια συνεχιζόμενη ακόμη βαθύτερη κρίση, που σακατεύει το παρόν και το μέλλον του λαού μας. Σε αυτήν τη μνημονιακή εποχή, η φετινή 8η του Μάρτη, έχει για τη χώρα μας το δικό της στίγμα και τα μηνύματα της ημέρας γίνονται περισσότερο επίκαιρα παρά ποτέ.
Με πρόφαση την οικονομική κρίση που μαστίζει το νησί μας, διαπιστώνεται σοβαρό πισωγύρισμα στα θέματα ισοτιμίας των δύο φύλων. Ένα σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση και αναπαράγει τις ανισότητες, δε θα μπορούσε βέβαια να διασφαλίσει την κοινωνική ισότητα και την ισοτιμία μεταξύ γυναικών και ανδρών. Οι αυστηρές μνημονιακές πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται από την Τρόικα, με την έγκριση και εφαρμογή τους από την κυβέρνησή εφόσον αυτές αποτελούν και το δικό της μανιφέστο, θυματοποιούν τις γυναίκες, οι οποίες βιώνουν τις συνέπειες διπλά και τριπλά.
Ο δήθεν εξορθολογισμός των δημοσίων οικονομικών και οι μνημονιακές υποχρεώσεις είναι το πρόσχημα. Η κυβέρνηση δεν μας ξεγελά, είναι αποφασισμένη να σαρώσει τις κοινωνικές κατακτήσεις του λαού, προβαίνοντας μάλιστα σε μεγαλύτερες περικοπές των κοινωνικών δαπανών από αυτές που ζητά η Τρόικα. Οι κοινωνικές παροχές μειώνονται και οι φορολογίες αυξάνονται ισοπεδωτικά. Η κυβέρνηση μοιράζεται τις ίδιες ιδεολογικές και πολιτικές αντιλήψεις με την Τρόικα αφού ανήκουν στο ίδιο κοινωνικό και ταξικό στρατόπεδο.
Οι γυναίκες της Κύπρου, ειδικότερα αυτές που προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα του τόπου, κατέχουν την πρωτιά στις καταστροφικές επιπτώσεις των πολιτικών λιτότητας και είναι από αυτή τη σκοπιά που κρίνουμε και επικρίνουμε την κυβέρνηση Αναστασιάδη, αφού η κοινωνικοοικονομική της πολιτική αντιστρατεύεται τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των γυναικών.
Οι γυναίκες νιώθουν πλέον στο πετσί τους την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, της δημόσιας παιδείας, των στοιχειωδών παροχών υγείας που πλήττουν αυτές πρώτα και κύρια. Την ίδια ώρα βιώνουν την ανεργία, τις μισθολογικές και άλλες διακρίσεις, τις περικοπές στα εργασιακά δικαιώματα, στις άδειες, στα επιδόματα, το δικαίωμα στη μητρότητα. Οι υποδομές φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων συρρικνώνονται και ούτε λίγο ούτε πολύ, οι γυναίκες εξαναγκάζονται να υποκαταστήσουν ή καλύτερα ν’ αντικαταστήσουν το κοινωνικό κράτος εφόσον αυτές κατά κύριο λόγο αναλαμβάνουν τη φροντίδα.
Η φιλελευθεροποίηση του ωραρίου εξουθενώνει την εργαζόμενη γυναίκα και μητέρα, ενώ ο κίνδυνος φτώχειας και περιθωριοποίησης είναι διαχρονικά μεγαλύτερος για τις γυναίκες. Η κοινωνική σύνταξη στοχοποιείται, δεν στοχεύεται.
Είναι φανερό ότι τα δικαιώματά των γυναικών, και οι αξίες του γυναικείου κινήματος έχουν μπει στο στόχαστρο της νεοφιλελεύθερης επίθεσης. Ο πήχυς για τα θέματα ισότητας έχει κατέβει πολύ χαμηλά. Σαφέστερη ένδειξη για το πού ακριβώς θέλει να οδηγήσει τα πράγματα αυτή η κυβέρνηση είχαμε όταν η οικονομική στήριξη προς τις γυναικείες οργανώσεις κουτσουρεύτηκε. Παράλληλα ο Εθνικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα της Γυναίκας παραπαίει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Την ίδια ώρα στο νέο Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών 2014-2017 το οποίο έχει εγκριθεί, τίθεται υπό προϋποθέσεις και εκ προοιμίου περιορισμό, εφόσον σύμφωνα με τον πρόλογο του, οι οικονομικοί πόροι για την υλοποίηση του είναι περιορισμένοι, κάτι που καταδεικνύει επιφανειακή προσέγγιση των κυβερνώντων στο όλο ζήτημα και τους στενούς τους ορίζοντες στην αντίκριση του όλου ζητήματος.
Ταυτόχρονα παρά τις υποσχέσεις και προεκλογικές δεσμεύσεις δεν έχουμε ως χώρα υπογράψει και κυρώσει την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης μέσω της οποίας θα αντιμετωπισθεί σφαιρικά και ολιστικά η βία κατά των γυναικών σε όλες τις μορφές της.
Καθυστερεί το θέμα της κατάρτισης Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την δημογραφική και οικογενειακή πολιτική παρά το ότι όλοι αναγνωρίζουν τις τραγικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης πάνω στην οικογένεια και στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Σε θεσμούς που υπηρετούν τον τομέα της ισότητας έχουν αποκοπεί σημαντικά κονδύλια από τον προϋπολογισμό τους ή είναι σοβαρά υποστελεχωμένοι. Τέτοιοι θεσμοί είναι αυτός του ΕΜΔΓ, της Επιτρόπου Ισότητας, της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και Επαγγελματική Εκπαίδευση, και της Αρχής Ισότητας υπό την Επίτροπο Διοίκησης. Καλούνται δηλαδή όλοι αυτοί οι θεσμοί να επιτελέσουν έργο, χωρίς τους αναγκαίους πόρους και χωρίς το αναγκαίο προσωπικό. Όλα αυτά βέβαια εμείς τα βλέπουμε μέσα στο ευρύτερο πρίσμα της ιδεολογικής ταυτότητας των κυβερνώντων. Τουλάχιστον, να είναι ειλικρινείς και να αποφεύγουν τα λόγια και ευχολόγια για «το πόσο εκτιμούν τη γυναίκα και την προσφορά της.
Η βελτίωση της θέσης της γυναίκας είναι θέμα που δεν σηκώνει σε καμιά περίπτωση εφησυχασμό. Είναι φανερό ότι το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ έχει μπροστά του πολλούς αγώνες να δώσει προωθώντας τα θέματα ισότητας σε όλους τους τομείς και διεκδικώντας τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών. Υπερασπιζόμενο τον κοινωνικό χαρακτήρα του κράτους, για ουσιαστική στήριξη των γυναικών στους τομείς της εργασίας, της υγείας, της παιδείας, του πολιτισμού, καταπολεμώντας τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Στη δική μας αντίληψη, ωστόσο, η ισότητα και η ισοτιμία, δεν ήταν ποτέ υπόθεση μόνο των γυναικών, αλλά ολόκληρης της κοινωνίας. Πρέπει επιτέλους να γίνει συνείδηση ότι στη μνημονιακή Κύπρο του 2015 η πραγματικότητα που βιώνει η γυναίκα είναι εφιαλτική.
Οι μνημονιακές πολιτικές σε συνδυασμό με τις πατριαρχικές αντιλήψεις, ιδιαίτερα επιθετικές σήμερα, βάλλουν από την αρχή της κρίσης κατά των γυναικών, αδιαφορώντας παντελώς για τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και ενεργούν στοχεύοντας τα κεκτημένα τους. Απέναντι σε αυτά που έχουν ήδη δρομολογηθεί από την Τρόικα και τη κυβέρνηση Αναστασιάδη θα πρέπει να βρουν ανάχωμα ολόκληρη την κοινωνία γιατί τα δικαιώματα των γυναικών είναι ανθρώπινα δικαιώματα και πρέπει να τα εγγυώνται τα κράτη ανεξάρτητα από το αν ακολουθούν πολιτικές λιτότητας ή όχι. Η προστασία και εφαρμογή των δικαιωμάτων των γυναικών δεν είναι μόνο μια πολιτική επιλογή, αλλά είναι και υποχρέωση μαζί.
Αγαπητές συναγωνίστριες,
Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ δηλώνει κάθετα αντίθετο στις πολιτικές λιτότητας που προωθούνται, οι οποίες κάθε άλλο παρά βοηθούν στην έξοδο από την οικονομική κρίση και θεωρεί ότι η προώθηση της αρχής της ισότητας, πρέπει να είναι μόνιμος και σταθερός στόχος ανεξάρτητα από τα όποια εμπόδια. Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν πρέπει να αφεθεί να καθυστερήσει, να ανακόψει ή να υποσκάψει το στόχο της ισότητας.
Στις δύσκολες μέρες που περνούμε θα πρέπει πλέον έμπρακτα και όχι με διακηρύξεις και ευχολόγια, να αποδείξουν οι κρατούντες πόσο σημαντικό θέμα θεωρούν την προώθηση των ζητημάτων που αφορούν τη γυναίκα, των ζητημάτων που αφορούν πάνω από το μισό πληθυσμό της χώρας μας. Και σήμερα είμαι βέβαιη πως θα ακούσουμε για άλλη μια φορά πολλά.
Δεν χρειαζόμαστε άλλες κούφιες υποσχέσεις και πομπώδεις δηλώσεις συμπαράστασης στους δίκαιους αγώνες των γυναικών. Χορτάσαμε από λόγια. 158 χρόνια μετά το μεγάλο ξεσηκωμό, χωρίς αισχύνη, μας ζητάνε να συμβιβαστούμε με «αξιοπρέπεια» στη μισή ζωή, με τσακισμένα δικαιώματα. Να ξεχάσουμε τις κατακτήσεις, που μας πήραν πίσω. Να αποδεχτούμε την περικοπή των μισθών, να αρκεστούμε στα 500 ευρώ, να συμβιβαστούμε με την ωρομίσθια, την ευέλικτη, και κακοπληρωμένη δουλειά με «ημερομηνία λήξης». Να δεχτούμε εμείς και τα παιδιά μας μια ζωή χωρίς προοπτική, αβέβαιη, με ανεργία, με απλήρωτη δουλειά, χωρίς δικαιώματα, με μειωμένες απαιτήσεις, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα αυτών που μας θέλουν με σκυμμένο το κεφάλι.
Σήμερα δεν δεχόμαστε ευχές από κανέναν θιασώτη του καπιταλισμού, χορτάσαμε από λόγια. Σήμερα δικαιούνται να μιλούν για τη γυναίκα, όσοι τη θυμούνται και τις 365 μέρες του χρόνου. Εμείς βλέπετε δεν γιορτάζουμε. Για μας είναι η μέρα που ξαναμετρούμε τα ποσοστά της γυναικείας ανεργίας, της φτώχειας, της ημιαπασχόλησης, της ανισομισθίας, της βίας και βρίσκουμε ότι όλα αυτά κτυπούν διπλά και τριπλά τις γυναίκες. Ξαναμετρούμε πόσες γυναίκες χάνουν τις δουλειές τους όταν οι εργοδότες τους υποψιαστούν ή μάθουν ότι είναι έγκυες, προκειμένου να αποφύγουν να πληρώσουν άδειες μητρότητας. Ξαναμετρούμε σήμερα τις γυναίκες που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης και βρίσκουμε ότι ως χώρα αγγίζουμε πάτο.
Δεν δεχόμαστε να χτυπούν άλλο τα ήδη τσακισμένα δικαιώματα των γυναικών. Δεν αποδεχόμαστε στις σημερινές συνθήκες αλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας και της επιστήμης συνάνθρωποι μας να μην έχουν να φάνε, ή να μην έχουν να πληρώσουν για γιατρούς, νοσοκομεία και φάρμακα. Δε δεχόμαστε να υπάρχουν οικογένειες χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό, χωρίς ψωμί στο τραπέζι τους.
Δεν ανεχόμαστε να μένουν παιδιά νηστικά και έξω από βρεφονηπιακούς σταθμούς. Καταγγέλλουμε ως αθλιότητα να αφήνονται στο έλεός τους ηλικιωμένοι, χρόνια πάσχοντες, επειδή καθημερινά αποδομούνται υποδομές φροντίδας και άλλες δομές.
Και εδώ πρέπει με ειλικρίνεια να σας πω αγαπητές συναγωνίστριες ότι κάθε φορά που αναφερόμαστε στο τόσο άσχημο παρόν που βιώνουμε ως γυναίκες και όχι μόνον, γνωρίζω πολύ καλά πως είναι δύσκολο να σας πείσω ότι μπορεί να υπάρξουν καλύτερες μέρες. Γιατί φρόντισαν οι κρατούντες να μην αφήσουν χαραμάδα να περάσει η ελπίδα. Άλλωστε σ’ αυτό στηρίζονται. Εγώ όμως ρωτώ. Ποιος δεν μπορεί να ακούσει μια δυνατή οργανωμένη φωνή, ποιος μπορεί να παραγνωρίσει τη λαϊκή βούληση. Παράδειγμα απλό η επιτυχία των φοιτητών στην προσπάθεια αποκοπής του φοιτητικού πακέτου. Υπάρχουν όμως και άλλα τόσα παραδείγματα που δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ή που δεν προβάλλονται όσο πρέπει.
Να δυναμώσουμε λοιπόν τη φωνή μας. Εμείς δεν τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας με την ιστορία και πηγαίνουμε για ύπνο. Είναι πολύ βαριά άλλωστε για να την παραγνωρίσουμε. Δηλώνουμε παρούσες. Για εμάς υπάρχει μόνο ένας δρόμος, αυτός του οργανωμένου συλλογικού αγώνα, για να αναχαιτιστεί η αντιλαϊκή επίθεση, για αξιοπρεπή ζωή εμάς και των παιδιών μας. Με οργάνωση, συλλογική αντίσταση και πάλη, για μια κοινωνία πραγματικής ισότητας που γυναίκες και άνδρες ονειρευόμαστε. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε σήμερα, ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΣΤΕ ΣΤΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ, ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΙΣΟΤΗΤΑ.
Και ναι υπάρχει Ελπίδα! Σηκώνουμε το ανάστημά, υψώνουμε τη φωνή μας και λέμε όχι στη μισή δουλειά και στο μισό μεροκάματο, στην κακοπληρωμένη δουλειά, στην αναλγησία του καπιταλισμού και των εκπροσώπων του.
Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ, θα συνεχίσει να δίνει καθημερινά μαζί με το Λαϊκό Κίνημα, τη μάχη που θα μας φέρει πιο κοντά σ’ ένα μέλλον χωρίς εκμετάλλευση, για την ικανοποίηση των σύγχρονων, κοινωνικών αναγκών των γυναικών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Αυτή είναι και η διαφορετική μας αντίληψη και αυτό είναι που μας διαφοροποιεί από τις άλλες γυναικείες οργανώσεις που αγωνίζονται μόνο ενάντια στις διακρίσεις λόγω φύλου.
Εμείς αγωνιζόμαστε ενάντια στη διπλή εκμετάλλευση της γυναίκας λόγω του φύλου αλλά και λόγω της ταξικής της θέσης. Συνδέουμε τους αγώνες μας με τους αγώνες των εργαζομένων και αγωνιζόμαστε ενάντια στην εκμετάλλευση και το καπιταλιστικό σύστημα που τη δημιουργεί, και συντηρεί τις ανισότητες χαρίζοντας εξουσίες απλά και μόνο για να συντηρείται και να εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα.
Μαζί και δίπλα στους άνδρες σηκώνουμε ψηλά τη σημαία του οργανωμένου αγώνα και υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα όχι μόνο τα δικά μας αλλά και όλων των γυναικών του μόχθου και της τάξης μας. Καλούμε όλες τις γυναίκες σ’ αυτούς τους όμορφους αγώνες για να συνεχίσουμε να διεκδικούμε:
- Εργασία με δικαιώματα – δουλειά με αξιοπρέπεια
- Κοινωνικό Κράτος
- Μηδενική ανοχή στην έμφυλη βία
- Κρατικές κοινωνικές υποδομές και δωρεάν υπηρεσίες Υγείας, Παιδείας
- Επέκταση της άδειας μητρότητας
- Συμμετοχή σε όλους τους τομείς και σε αποφάσεις που λαμβάνονται για εμάς χωρίς εμάς.
(Ομιλία της Σκεύης Πασιά, Κεντρικής Οργανωτικής Γραμματέα της ΠΟΓΟ στην εκδήλωση της ΠΟΓΟ Λεμεσού για την 8η του Μάρτη 2015)