Ομιλία Σκεύης Κουκουμά, Γ.Γ. ΠΟΓΟ και Βουλευτή ΑΚΕΛ στην εκδήλωση της ΠΟΓΟ προς τιμή της 8ης του Μάρτη
Σήμερα δεν είναι μέρα για λόγια και ευχολόγια για τη γυναίκα. Σήμερα δεν είναι μέρα γιορτής. Σήμερα δεν είναι εκείνη η μέρα του χρόνου που δικαιούνται να μιλούν για τη γυναίκα, όσοι την ξεχνούν όλες τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου. Σήμερα είναι η μέρα που θα ξαναμετρήσουμε πόσα εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο βιώνουν τη βαρβαρότητα της σωματεμπορίας και της βίας κατά των γυναικών. Θα ξαναμετρήσουμε τα 200 εκατομμύρια κορίτσια που δεν υπάρχουν σήμερα στον πληθυσμό του πλανήτη επειδή γεννήθηκαν σε χώρες που οι άνθρωποι έμαθαν ότι είναι προτιμότερο να σκοτώσουν το έμβρυο ή το βρέφος αν είναι γένους θηλυκού. Ξαναμετρούμε σήμερα τα εκατομμύρια γυναίκες του κόσμου που ο νόμος τους απαγορεύει να μορφωθούν, να εργαστούν, να κυκλοφορήσουν ελεύθερες, να παντρευτούν αυτόν που θα αγαπήσουν, να συμμετέχουν στη δημόσια ζωή. Ξαναμετρούμε σήμερα τα ποσοστά της ανεργίας, της φτώχειας, της ημιαπασχόλησης, της ανισομισθίας και βρίσκουμε ότι (ακόμα και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης) όλα αυτά κτυπούν διπλά και τριπλά τις γυναίκες. Ξαναμετρούμε σήμερα πόσες γυναίκες χάνουν τις δουλειές τους όταν οι εργοδότες τους υποψιαστούν ή μάθουν ότι είναι έγκυες, προκειμένου να αποφύγουν να πληρώσουν άδειες μητρότητας. Ξαναμετρούμε σήμερα τις γυναίκες που βρίσκονται στην αρχηγία κρατών, στα υπουργικά συμβούλια, στα κοινοβούλια, στις τοπικές αρχές και πάλι βρίσκουμε ότι μπορεί να τη λέμε δημοκρατία αλλά στην πράξη είναι ανδροκρατία.
Σήμερα η ΠΟΓΟ θα καταθέσει ξανά ενώπιον της κοινωνίας και ιδιαίτερα των γυναικών του τόπου μας, ποια είναι η δική μας -διαφορετική- αντίληψη για το τι κρύβεται πίσω από αυτό που ονομάζουμε γυναικεία ανισοτιμία. Τι βρίσκεται στην άκρη του νήματος όλων αυτών των μορφών ανισοτιμίας, καταπίεσης και διακρίσεων σε βάρος της γυναίκας;
Λένε για παράδειγμα πολλοί και πολλές ότι το σημαντικότερο είναι αν βρεθούν πολλές γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων, τότε αυτόματα θα αλλάξουν οι κρατικές πολιτικές προς τη γυναίκα. Σίγουρα, παλεύουμε για να αυξηθούν οι γυναίκες σε όλα τα κέντρα αποφάσεων. Αρκεί όμως αυτό; Αρκεί η εκλογή γυναικών, ανεξάρτητα από ποια πολιτική πρεσβεύουν, ποια ταξική και κοινωνική αντίληψη υπηρετούν; Γυναίκα ήταν και η Θάτσερ, όπως είναι σήμερα και η Μέρκελ, που εφαρμόζουν πολιτικές που διαλύουν το κοινωνικό κράτος, την πρόνοια, τις εργασιακές σχέσεις με αποτέλεσμα οι εργαζόμενες γυναίκες να χάνουν κατακτήσεις και δικαιώματα. Πρόπερσι για παράδειγμα, οι ευρωβουλευτές της Δεξιάς -και οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες- συντάχθηκαν με τους μεγαλοεργοδότες και ψήφισαν στο ευρωκοινοβούλιο ενάντια στην αύξηση της άδειας μητρότητας, ενώ οι ευρωβουλευτές της Αριστεράς -άνδρες και γυναίκες- ψήφισαν υπέρ της αύξησής της.
Ή ακόμα ας σκεφτούμε ότι, η γυναίκα που προέρχεται από τις υψηλά εισοδηματικές τάξεις και τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας είναι σε θέση να απολαμβάνει ανέσεις και μεγάλες ευκολίες για να αντεπεξέλθει στους πολλαπλούς ρόλους της σύγχρονης γυναίκας. Από την άλλη, ασύγκριτα δυσκολότερη είναι η ζωή για μια σκληρά εργαζόμενη γυναίκα, μια γυναίκα από ανήκει στα λαϊκά στρώματα του τόπου, που είναι φορτωμένη και με τη δουλειά (η οποία κατά κανόνα είναι λιγότερο ασφαλής και με μικρότερες απολαβές) αλλά και με τα καθήκοντα στο σπίτι και την οικογένεια. Αυτές οι γυναίκες που μπορεί να δουλεύουν 10ωρα και 12ωρα (όπως συμβαίνει πλέον με τα νέα φιλελευθεροποιημένα ωράρια) και μετά να τις περιμένει ένα δεύτερο μεροκάματο, με τις δουλειές του σπιτιού, με το διάβασμα των παιδιών, με τη φροντίδα γονιών και πεθερικών. Όλα αυτά, που τα αναχρονιστικά στερεότυπα επέβαλαν να θεωρούνται αποκλειστικά ευθύνες της γυναίκας.
Τι καταδεικνύουν όλα αυτά; Στη δική μας αντίληψη, όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η ισοτιμία των φύλων και η βελτίωση της θέσης της γυναίκας απαιτεί σύγκρουση με τις οικονομικές ελίτ που θεωρούν τις εργαζόμενες γυναίκες φτηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό το οποίο μπορούν να εκμεταλλεύονται διπλά. Απαιτεί προοδευτικές κοινωνικοοικονομικές πολιτικές που να διευρύνουν το κοινωνικό κράτος. Πολιτικές που να προασπίζονται τις δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, όχι να τις διαλύουν και να τις ιδιωτικοποιούν. Πολιτικές που να κατοχυρώνουν αξιοπρεπείς μισθούς και ανθρώπινα ωράρια. Πολιτικές προοδευτικές, πολιτικές κοινωνικές, πολιτικές φιλεργατικές. Για αυτό η ΠΟΓΟ -που δεν κρύβει την ιδεολογική και πολιτική της ταυτότητα- αγωνίζεται μαζί με την ΠΕΟ στους αγώνες των εργαζομένων. Για αυτό η ΠΟΓΟ παλεύει για να έχουμε δυνατή Αριστερά στον τόπο μας και στην Ευρώπη! Για αυτό η ΠΟΓΟ θα εργαστεί στις επερχόμενες ευρωεκλογές για να είναι το ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις μια ισχυρή δύναμη, μια δύναμη αντίστασης, μια δύναμη για την αξιοπρέπεια του λαού μας και των λαών της Ευρώπης!
Είναι από αυτή τη σκοπιά που κρίνουμε και επικρίνουμε την κυβέρνηση Αναστασιάδη, αφού η κοινωνικοοικονομική της πολιτική αντιστρατεύεται τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των γυναικών. Φυσιολογικά διερωτούνται οι γυναίκες της Κύπρου πού ακριβώς θέλει να οδηγήσει τα πράγματα αυτή η κυβέρνηση. Ο Πρόεδρος πρέπει να ξαναθυμηθεί αυτό που ανακάλυψε προεκλογικά ότι δηλαδή «Οι γυναίκες σκέφτονται» και δεν πρόκειται να μείνουν απαθείς στο πισωγύρισμα της κοινωνίας.
Τι να τα κάνουμε τα λόγια και τις κυβερνητικές υποσχέσεις όταν οι πολιτικές της Τρόικας και της Κυβέρνησης κόβουν την κοινωνική σύνταξη από χιλιάδες γυναίκες απόμαχους της δουλειάς και ηρωίδες της ζωής; Τι να τα κάνουμε τα ευχολόγια όταν τα κυβερνητικά διατάγματα φιλελευθεροποιούν τα ωράρια των καταστημάτων; Γιατί να δουλεύουν περισσότερες απλήρωτες ώρες εργασίας οι εργαζόμενοι (που σε αυτά τα επαγγέλματα είναι κατά πλειοψηφία γυναίκες) για να αυξάνουν τα κέρδη οι μεγαλοκαταστηματάρχες; Και πότε θα δουν τα παιδιά τους και την οικογένεια τους οι εργαζόμενες; Πώς θα αντεπεξέλθει η εργαζόμενη μάνα σε όλες τις ευθύνες που της έχει επιβάλει η κοινωνία, όταν οι κυβερνητικές πολιτικές κλείνουν παιδοκομικούς σταθμούς, και στέγες ηλικιωμένων; Πώς θα εφαρμοστούν πολιτικές για τη γυναίκα όταν ο Εθνικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα της Γυναίκας κλείνει δυστυχώς ένα χρόνο αδράνειας ενώ καθυστερεί ακόμα η ανάπτυξη ενός μακρόπνοου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Δημογραφική και Οικογενειακή Πολιτική; Πώς θα διαπαιδαγωγηθούν τα παιδιά μας με τις αξίες της ισοτιμίας και του αλληλοσεβασμού των φύλων, αν δεν αφεθεί να προχωρήσει η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση που υλοποιούσε προοδευτικά η προηγούμενη κυβέρνηση; Πώς θα μιλάμε για προστασία της μητρότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν σήμερα στα κρατητήρια μεταναστών στη Μενόγεια, γυναίκες που δεν είναι ένοχες για τίποτα κρατούνται μακριά από τα ανήλικα παιδιά τους; Είναι άραγε υποδεέστερη η ιερότητα της μητρότητας όταν αφορά αλλοδαπές; Πώς θα μιλούμε ως Κύπρος για την παρουσία γυναικών στα κέντρα αποφάσεων, όταν η κυβέρνηση Αναστασιάδη έβαλε την Κύπρο στον πάτο της Ευρώπης διορίζοντας μόνο μία γυναίκα υπουργό; Πώς αφήνεται η Εκκλησία και ο Αρχιεπίσκοπος να θέλουν να επιβάλουν σκοταδιστικές απόψεις όπως η θέση τους ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μοιχεία; Μήπως ξέρουν οι άγιοι Πατέρες μας πόσο πόνο και αγωνία περνά ένα ζευγάρι -και ιδιαίτερα μια νέα γυναίκα- που προσπαθεί να αποκτήσει παιδί έστω με τη βοήθεια της επιστήμης; Πώς θα μιλούμε -ως κοινωνία και ως Πολιτεία- για σεβασμό στη γυναίκα όταν καθυστερεί ακόμα η εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής αντιμετώπισης του καρκίνου και η λειτουργία των δύο ακτινοθεραπευτικών κέντρων και του Κέντρου Μαστού;
Θέλουμε όμως να αναφερθούμε και σε δύο πολύ συγκεκριμένα ζητήματα. Το ένα αφορά την ενδοοικογενειακή βία και τη βία κατά των γυναικών. Μια στις τρείς γυναίκες στην Ευρώπη έχει με κάποιο τρόπο κακοποιηθεί ενώ η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας για γυναίκες από 15-44 χρονών. Πρόκειται για φαινόμενα που και στην Κύπρο αυξάνονται ραγδαία όσο και αν η κυπριακή κοινωνία τα κρύβει κάτω από το χαλί. Αποτελεί υποχρέωση της κυβέρνησης να υπογράψει άμεσα τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η Σύμβαση αυτή αποτελεί ένα χάρτη και ένα πλαίσιο νομικών και πολιτικών μέτρων τα οποία θα προστατεύουν την γυναίκα από τέτοια φαινόμενα. Η Κυβέρνηση Χριστόφια αφού είχε συνυπολογίσει μέσα από μελέτη τις οικονομικές υποχρεώσεις που θα έχει το κράτος από την υπογραφή και την κύρωση της σύμβασης είχε πάρει την απόφαση να την υπογράψει. Και από το σημερινό βήμα, η ΠΟΓΟ απευθύνει έκκληση στην κυβέρνηση Αναστασιάδη να προχωρήσει στην υπογραφή και την κύρωση της σύμβασης. Ταυτόχρονα ως ΠΟΓΟ διεκδικούμε από την κυπριακή πολιτεία την άμεση εκπόνηση νέου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της βίας ενάντια στην Γυναίκα σε όλες τις μορφές της.
Το δεύτερο ζήτημα που θέλουμε ιδιαίτερα να αναφερθούμε αποτελεί την πιο κερδοφόρα παράνομη δραστηριότητα μετά την εμπορία όπλων και ναρκωτικών. Τη σωματεμπορία. Οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία αυτών των θυμάτων που κυρίως ωθούνται στην πορνεία. Στην Κύπρο το φαινόμενο έχει πάρει δραματικές διαστάσεις και αποτελεί πραγματικά ντροπή για την πατρίδα μας. Μπορεί η αλλαγή του καθεστώτος που προνοούσε την άδεια παραμονής με την αιτιολογία της καλλιτέχνιδας, να περιόρισε για κάποιο χρονικό διάστημα το φαινόμενο όμως η εμπορία προσώπων είναι ένα κύκλωμα το οποίο ξέρει να μεταβάλλεται συνεχώς. Στην δική μας αντίληψη, άλλωστε, σʼένα σύστημα το οποίο εμπορευματοποιεί τα πάντα και αντιμετωπίζει τα πάντα με όρους αγοράς, αξίας και κέρδους, δεν θα μπορούσε να λείπει το εμπόριο ανθρώπων κι ο αγοραίος έρωτας. Ως Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ έχουμε επεξεργαστεί σειρά από προτάσεις, με σημαντικότερη αυτή της ποινικοποίησης της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών. Δεν είναι τις γυναίκες εκείνες που η ζωή και η ανάγκη τις εξανάγκασε να πουλούν το σώμα τους, που πρέπει να τιμωρούμε. Είναι αυτούς που συντηρούν τα κυκλώματα της πορνείας, τους πελάτες, τους αγοραστές των σεξουαλικών υπηρεσιών που πρέπει να τιμωρούμε. Η ΠΟΓΟ δεσμεύεται και από αυτό το βήμα ότι το επόμενο διάστημα θα παρουσιάσουμε, τόσο στην κοινωνία όσο και στη Βουλή, το ολοκληρωμένο πλαίσιο προτάσεων που επεξεργαστήκαμε για το ζήτημα.
Όλα τούτα τα προβλήματα και τα αιτήματα του σήμερα, μας οδηγούν να στρέψουμε το βλέμμα στις πρωτοπόρες αγωνίστριες της 8ης του Μάρτη του 1857. Εκείνες που σήκωσαν πρώτες -μαζί με τα κόκκινα λάβαρα της εργατιάς- τα λάβαρα της ισοτιμίας των φύλων. Στρέφουμε το βλέμμα σε εκείνες τις μορφές του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, όπως η Ρόζα, η Κλάρα Τσέτκιν, η θρυλική Πασιονάρια αλλά και η δική μας πρωτοπόρα κομμουνίστρια Κατίνα Νικολάου, εκείνες δηλαδή που απέδειξαν μέσα στο καμίνι των αγώνων του ταραγμένου 20ού αιώνα, ότι ο ήλιος του σοσιαλισμού θα φωτίζεται και θα φωτίζει και το άλλο μισό του ουρανού, τις γυναίκες! Στις πρωτοπόρες αγωνίστριες της ΠΔΟΓ και της ΠΟΓΟ. Στις γυναίκες που οργάνωσαν τις εργάτριες της Κύπρου. Στις γυναίκες που από το 1974 πρωτοστάτησαν στους αγώνες για απελευθέρωση, επανένωση, επιστροφή. Στις γυναίκες της προσφυγιάς, των αγνοουμένων, των σκοτωμένων. Αυτές που κράτησαν και κρατούν τα καντήλια άσβηστα μέχρι σήμερα. Στις Ελληνοκύπριες και τις Τουρκοκύπριες που δεν θέλουν να ξαναζήσει ο τόπος μας αιματοκυλίσματα, φασισμό και θάνατο.
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Η 8η του Μάρτη δεν είναι απλώς μια επέτειος. Δεν είναι κειμήλιο άλλων αιώνων για να το βάλουμε στο μουσείο. Η 8η του Μάρτη είναι το σύμβολο αγώνα και στον 21ο αιώνα. Ένα σύμβολο που αποδεικνύει κάθε μέρα ότι για τις γυναίκες, τις πόρτες της κοινωνίας και της ισοτιμίας δεν θα μας τις ανοίξουν ιπποτικά και ευγενικά. Θα τις ανοίξουμε με την οργάνωση και τους αγώνες μας!
Αυτούς του αγώνες συνεχίζουμε! Αυτούς του αγώνες δυναμώνουμε!
Δυναμώνουμε τον αγώνα για να υπερασπιστούμε τις κατακτήσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων, ανδρών και γυναικών, τις γυναικείες κατακτήσεις από τις επιθέσεις της Τρόικα και της κυβέρνησης Αναστασιάδη!
Δυναμώνουμε τη ψήφο και τη συμμετοχή μας στις ευρωκλογές του Μάη, τη δύναμη της αντίστασης, την Αριστερά των αγώνων, το ΑΚΕΛ Αριστερά Νέες Δυνάμεις και την Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο!
Δυναμώνουμε το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ, τη φωνή των προοδευτικών γυναικών της Κύπρου!
Δυναμώνουμε τους αγώνες! Δυναμώνουμε την αντίσταση! Δυναμώνουμε το όραμα!
Τιμή και δόξα στις πρωτοπόρες εργάτριες της Νέας Υόρκης!
Ζήτω η 8η του Μάρτη!