Η Διεθνής Ημέρα Αγρότισσας καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ, ύστερα από απόφαση που λήφθηκε το 2007 και τιμάται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου για να υπενθυμίζει τη συμβολή της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή και γενικότερα στην αγροτική κοινωνία, αλλά και τις πολλές προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει.
Η παγκόσμια αυτή ημέρα αποτελεί τον ετήσιο φόρο τιμής στη γυναίκα της υπαίθρου και έχει διπλό στόχο:
- Την επισήμανση και συνεισφορά των αγροτισσών στην επισιτιστική ασφάλεια και ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και γενικά στο σύνολο της αγροτικής οικονομίας.
- Την αφύπνιση της διεθνούς κοινής γνώμης ως προς τα προβλήματα που καλούνται οι γυναίκες της «υπαίθρου» να αντιμετωπίσουν καθημερινά στην ζωή τους.
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), το 50% των τροφίμων, που παράγονται ετησίως στον κόσμο, το καλλιεργούν γυναίκες. Στην Αφρική, το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 80%-90% και στην Ασία στο 60%.
Παρόλα αυτά, οι αγρότισσες της υφηλίου φτωχαίνουν όλο και περισσότερο και στερούνται ίσων ευκαιριών με τους άνδρες συναδέλφους τους. Στην Αφρική για παράδειγμα, αν και η παραγωγή τροφής είναι, όπως προαναφέρθηκε, σχεδόν εξ’ ολοκλήρου γυναικεία υπόθεση, οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 1% της καλλιεργήσιμης γης, ενώ βιώνουν περιορισμένη πρόσβαση σε τραπεζικές πιστώσεις (λιγότερο από το 10% των χρηματοδοτήσεων που δίδονται συνολικά σε μικρομεσαίους αγρότες), νέες τεχνολογίες και λιπάσματα, βάσει στατιστικών στοιχείων του Ερευνητικού Κέντρου Διεθνούς Ανάπτυξης.
Ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες, υπάρχει σημαντική υστέρηση, όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου το 42% του αγροτικού πληθυσμού είναι γυναίκες. Ωστόσο, σε πολύ λίγες περιπτώσεις οι γυναίκες είναι ιδιοκτήτριες μονάδων αγροτικής παραγωγής ή μετέχουν σε κέντρα όπου λαμβάνονται αποφάσεις ή διαμορφώνονται αγροτικές πολιτικές (στοιχεία: Παγκόσμια Ένωση Αγροτών).
Με βάση μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, εάν οι γυναίκες παγκοσμίως είχαν την ίδια εκπαίδευση με τους άντρες, οι αποδόσεις της αγροτικής γης θα αυξάνονταν κατά 22%. Κατά την ίδια πηγή, αν οι γυναίκες της υπαίθρου είχαν ίση πρόσβαση με τους άντρες στην ιδιοκτησία γης, τις νέες τεχνολογίες, τις αγορές, τις οικονομικές υπηρεσίες και χρηματοδοτήσεις, η αγροτική παραγωγή θα μπορούσε να αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό, που ο αριθμός των ανθρώπων που πεινούν ανά τον κόσμο θα μειωνόταν κατά 100-150 εκατ. άτομα.
Από την αρχή που ο άνθρωπος ξεκίνησε να καλλιεργεί τη γη, η αθόρυβη συμβολή της γυναίκας της αγροτιάς ήταν σημαντική, αφού συμμετείχε ενεργά στις γεωργικές δουλειές και είναι πλέον πασιφανές ότι ο ρόλος της αγρότισσας παγκοσμίως θα πρέπει να ενισχυθεί και να βοηθηθεί.
Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ τιμά διαχρονικά την αγρότισσα, προβάλλοντας την πρωτοπόρα προσπάθειά της να τα βγάλει πέρα με τους πολλαπλούς της ρόλους, σε συνάρτηση με όλες τις ευθύνες που προκύπτουν και από τον τομέα της γεωργίας, αλλά και την ζωή στην ύπαιθρο γενικότερα. Ενός τομέα που φέρει και τη δική της αθέατη αλλά βαρυσήμαντη και μοναδική προσφορά.
Η αγρότισσα της Κύπρου αποτελεί σημαντικό τμήμα της εργασιακής ζωής, θεμέλιο του κοινωνικού βίου, αλλά και του πολιτισμού. Είναι αυτή που διαιωνίζει τα ήθη και έθιμα, τις παραδόσεις μας. Διαμέσου της αναπαράγεται η ιστορία μας από γενιά σε γενιά. Καθημερινά δίνει τον δικό της αγώνα για την επιβίωση, παραγωγή, καταξίωση, αναγνώριση.
Φέτος με αφορμή την οικονομική κρίση η κατάσταση που επικρατεί στον τόπο μας θυμίζει άλλες ξεχασμένες εποχές άγριας εκμετάλλευσης του αγροτικού μας κόσμου. Η Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας του 2014, σηματοδοτεί το γεγονός ότι μέσα από τη σκληρή λιτότητα που όλοι βιώνουμε, η αγρότισσα περνά τις δυσκολότερες εποχές των τελευταίων χρόνων, εφόσον αυτή πλήττεται διπλά. Από τη μια σηκώνει μεγάλο βάρος από τις δουλειές του χωραφιού που συνοδεύονται με όλα τα βάρη της κρίσης: των γεωργικών χρεών, των πολύ ψηλών επιτοκίων, των τοκογλύφων, της ακρίβειας των βιομηχανικών προϊόντων, λιπασμάτων και άλλων ειδών, ενώ την ίδια στιγμή χιλιάδες γεωργοί προστίθενται στους ατέλειωτους καταλόγους της ανεργίας, αδυνατώντας να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητες τους, ανάμεσα τους και αγρότισσες. Από την άλλη η αγρότισσα είναι αυτή που θα σηκώσει και τα βάρη της οικογένειας, χωρίς τις υποστηρικτικές δομές που θα την διευκολύνουν.
Παρά τη σημαντική της προσφορά, η αγρότισσα έχει στην διάθεσή της τις λιγότερες διευκολύνσεις. Η κυβέρνηση και γενικά η πολιτεία την ξεχνά. Στο όνομα της λιτότητας μειώνονται οι υποστηρικτικές υποδομές φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, παρά τις αυξημένες ώρες εργασίας της στα χωράφια. Στερείται ή της παρέχονται υποβαθμισμένες παροχές που αφορούν τις υπηρεσίες υγείας και ιατροφαρμακευτικής βοήθειας, δυσκολεύεται αφάνταστα με την εκπαίδευση των παιδιών της και γενικά δεν τυγχάνει στήριξης, ούτε ως εργαζόμενη, ούτε ως προσωπικότητα, αλλά ούτε και απέναντι στην αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων, όπως αυτή που αφορά ενδοοικογενειακή βία.
Το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ, καλεί την κυβέρνηση να εξεύρει άμεσα λύσεις και να σταθεί στο πλευρό της γυναίκας της αγροτιάς. Οφείλει παρά την κρίση να αναλάβει δράση και να αναπτύξει πολιτικές για βελτίωση του επιπέδου ζωής και αλλαγής της θέσης της αγρότισσας στην κοινωνία. Η οικονομική κρίση δεν πρέπει να αποτελεί την αφορμή για ασφυκτικά μέτρα λιτότητας που οδηγούν σε απόγνωση τον αγροτικό κόσμο και ειδικότερα την αγρότισσα.
Τονίζουμε εμφαντικά ότι οι επανειλημμένες δεσμεύσεις και εξαγγελίες της κυβέρνησης θα πρέπει να γίνουν πράξη, προτού η κατάσταση της αγροτικής οικογένειας καταστεί μη αναστρέψιμη με ανυπολόγιστες συνέπειες για το σύνολο της οικονομίας και το λαό μας.
Υπογραμμίζουμε το γεγονός ότι ως κοινωνία της Κύπρου οφείλουμε στην αγρότισσα πολύ περισσότερα από μια μέρα τον χρόνο. Ως Γυναικείο Κίνημα θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, ώστε να αντιμετωπιστούν τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγρότισσα, πιέζοντας προς όλες τις κατευθύνσεις, τους οργανωμένους φορείς και κέντρα όπου χαράζονται οι αγροτικές πολιτικές, να υλοποιούν μέτρα και να δημιουργούνται υποδομές που θα διευκολύνουν τη ζωή της και θα την αντιμετωπίζουν ισότιμα, δίνοντας της τη θέση που της αξίζει.